Svetlana Kana Radević prima Borbinu nagradu, 1967

Svetlana Kana Radević rođena je 1937. godine na Cetinju. Nakon završene osnovne škole preselila se u Titograd, gdje će završiti srednju školu i čija će je poslijeratna obnova trajno inspirisati. Diplomu inženjera arhitekture stekla je na Arhitektonskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, gdje je studirala od 1955. do 1963. godine. Diplomirala je na temu tipološke studije za kongresni centar, u kome je programski sadržaj raspodijelila u javni objekat manje spratnosti sa tangirajućom administrativnom kulom.

Već u prvim godinama nakon diplomiranja, Kana niže prve velike uspjehe: njen projekat Hotela Podgorica odnio je prvu nagradu na konkursu 1964. godine. Hotel Podgorica bio u je u centru pažnje i prije završetka radova na ovom zdanju, i to kraseći naslovnu stranu Arhitekture i Urbanizma, istaknutog časopisa u socijalističkoj Jugoslaviji. Kana će postati jedina žena i najmlađi laureat Borbine nagrade za arhitekturu, najprestižnije arhitektonske nagrade u tadašnjoj Jugoslaviji. Nagradu su etablirale novine Socijalističkog saveza radnog naroda Jugoslavije i dodjeljivana je svake godine za najbolje arhitektonsko zdanje u zemlji. Ova nagrada je arhitektonsko stvaralaštvo izvela na svijetlo sa margine javnog interesovanja, dala joj medijsku pažnju koju zaslužuje, podstakla javnu raspravu o društvenom značaju arhitektonskog nasljeđa, te kvalitetne jugoslovenske arhitekte izvukla iz anonimnosti i stavila u centar pažnje. U Kaninoj arhivi nalazi se fotografija koja svjedoči trenutku primanja prestižne nagrade.

Njena privatna arhiva svjedoči o tome da, i kada je postala dio elitnih redova jugoslovenske arhitekture, Kana je nastavila da predano radi u Republičkom zavodu za urbanizam i planiranje (RZUP) u Podgorici (tadašnji Titograd) od 1963. do preseljenja u inostranstvo 1972. godine. Među njenim brojnim projektima su i master plan plaže Jaz i ovog crnogorskog primorskog naselja, te krajem 1960-ih i njen rad na detaljnom regionalnom planu za južni Jadran. Osim rada u RZUP-u, vodila je i svoj biro, te time uvijek bila na granici između javnog i privatnog rada u urbanizmu i arhitekturi.

Osim toga, Kana je dalje eksperimentisala sa odnosom konstruktivne funkcije i skulptoralnog izraza na fasadi, što pepoznajemo i u njenom projektu stambenog objekta iz 1968. godine, u Petrovcu. Iste godine završila je projekat glavne autobuske stanice u Titogradu. Samo godinu dana kasnije, dovršila je stambenu zgradu u Mojkovcu, kao i Hotel Mojkovac, koji se gradio od 1968. do 1974. godine.

Bila je dobitnica prestižne američke stipendije Fulbrajt 1972. godine, što joj je dalo priliku da studira na Univerzitetu u Pensilvaniji u Sjedinjenim Američkim Državama. Bila je jedina žena od 22 studenata na master programu Luisa Kana i jedna od samo 16 žena koje su završile program u toku 19 godina njegovog trajanja. Sačuvani materijal iz tog perioda je nepotpun, pretpostavlja se zbog nemogućnosti da se kompletan prenese u Crnu Goru. Međutim, i tako skromna arhiva nam daje sliku njenog uspjeha na master programu, a potvrda tome je i njena odluka da odmah potom nastavi sa doktorskim studijama 1973. godine. Iako je uspješno završila sve kurseve i ispunila jezičke kriterijume titulu doktora nauka nije dobila, jer nikada nije predala disertaciju. U pismu predsedavajućeg Arhitektonske grupe za postdiplomske studije koje datira iz 1977. godine, navodi se da je finansiranje njenih doktorskih studija iz tog razloga ukinuto.

Pojedinačni detalji njenih putovanja između 1977. i 1988. godine nisu opširno dokumentovani, ali njen odlazak iz Filadelfije događa se neposredno prije početka izgradnje hotela Zlatibor u Užicu, završenog 1981. godine.

Iako je i do tada uporno opipavala nove terene oblikovne imaginacije, prvom nagradom na Konkursu za Spomenik palim borcima Lješanske nahije, Kana je ostvarila i želju da se upiše na mapu antifašističkih spomenika SFRJ.

Kana na crnogorskoj obali, iznad Jaza - lična arhiva

Tokom pomenutog perioda (između 1977. i 1988. godine) boravila je u Crnoj Gori, povremeno putujući po Evropi, a u međuvremenu je završila još nekoliko projekata, među kojima su vrtić na Cetinju (1988), Leksikografski zavod u Titogradu (1984-1989) i poslovni centar Kruševac u Podgorici (1991). Bila je članica Ruske akademije nauka i umjetnosti i jedna od osnivačica Dukljanske akademije nauka i umjetnosti. Dobitnica je najvećeg republičkog priznanja "Trinaestojulske nagrade" 1968. godine, kao i "Nagrade oslobođenja Titograda" 1992. godine. Umrla je novembra 2000. godine u Crnoj Gori.